فشارخون (Blood pressure) به مقدار فشاری گفته می‌شود که توسط خون در جریان، به دیوارهٔ رگ‌ها وارد می‌شود و یکی از علائم حیاتی است.
فشار یک مفهوم فیزیکی است، مقصود از فشار اشاره به «قدرت» یک مایع متحرک است. فشارخون در نواحی نزدیک قلب، بیشتر و به نسبت فاصله گرفتن از قلب کم تر می‌شود.
معمول‌ترین روش اندازه‌گیری فشارخون به‌وسیله فشارسنج است که با استفاده از ارتفاع جیوه برای اندازه‌گیری فشار خون در حال چرخش در رگ‌ها استفاده می‌کند.
با این‌که خیلی از فشارسنج‌های فعلی دیگر از جیوه استفاده نمی‌کنند، فشارخون هنوز در تمام دنیا با mmHg یا میلی‌متر جیوه اندازه‌گیری می‌شود.
فشارخون نرمال در انسان در حال استراحت در محدوده ۱۰۰ الی ۱۴۰ میلی‌مترجیوه (سیستولیک) و ۶۰ الی ۹۰ میلی لیتر/جیوه (دیاستولیک) قرار دارد.
به‌طور معمول اگر فشار خون به صورت پایدار بالاتر از ۱۴۰ سیستول و ۹۰ دیاستول قرار گیرد، پاتولوژی و بیماری محسوب می‌گردد.
تعداد افراد مبتلا به پرفشاری خون که از بیماری خود اطلاع ندارند، قابل توجه است.
شاخص‌هایی که کل افراد مبتلا به پرفشاری خون را مورد توجه قرار می‌دهند مستلزم کاهش عواقب فشار خون بالا و کاهش نیاز به درمان با داروهای ضد پرفشاری خون می‌باشند.
تغییر روش زندگی برای کاهش فشار خون، پیش از شروع درمان دارویی توصیه می‌شود.
فشار خون مهمترین عامل خطرِ قابل پیشگیری در مرگ زودرس در سراسر جهان است. پرفشاری خون باعث افزایش خطرِ بیماری‌ایسکمیک قلب، سکته مغزی، بیماری شریان‌های پیرامونی و دیگر بیماری‌های قلبی عروقی شامل نارسایی قلب، آنوریسم آئورت، تصلب شرایین فراگیر وآمبولی ریه می‌شود. پرفشاری خون همچنین عامل خطر در اختلال شناختی، زوال عقل و بیماری مزمن کلیوی می‌باشد.
تشخیص فشار خون
پرفشاری خون زمانی تشخیص داده می‌شود که بیمار فشار خون بالای مزمن داشته باشد.
اصولا این تشخیص نیازمند سه بار اندازه‌گیری فشار خون در بازه‌های یک‌ماهه می‌باشد. ارزیابی اولیه بیماران مبتلا به پرفشاری خون شامل بررسی شرح‌حال کامل بیمار و آزمایش بالینی است.
وقتی تشخیص پرفشاری خون قطعی شد، پزشکان سعی می‌کنند تا دلیل بروز این بیماری را بر اساس عوامل خطر و علائم دیگر (در صورت وجود) شناسایی کنند.
نمونه آزمایش‌های انجام گرفته در پرفشاری خون
| سیستم | آزمایش‌ها |
|---|---|
| کلیوی | آنالیز میکروسکوپی ادرار، پروتئین در ادرار، بی یو ان (نیتروژن اوره خون) و یا کراتینین سرم خون |
| غدد درون‌ریز | سدیم، پتاسیم، کلسیمِ سرم خون، تی اس اچ (هورمون محرکه تیروئید) |
| متابولیک | قند خون ناشتا، کلسترول تام، کلسترول اچ دی ال و ال دی ال، سطح تری‌گلیسرید |
| سایر | هماتوکریت، نوار قلب و رادیوگرافی قفسهٔ سینه |
فشارخون بالا خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و بیماری های مرتبط با گردش خون را افزایش می‌دهد.
اگر به دنبال متعادل نگه داشتن فشار خون هستیم باید رژیم غذایی سالمی داشته باشیم. و برای جلوگیری از پر فشاری خون و افزایش سلامت قلب می بایست به طور منظم ورزش کرده و از وسوسه های غذایی با نمک یا شکر بالا خودداری کرد.
لیست غذاهایی را که ممکن است باعث افزایش فشار خون گردد را میخوانیم.
- – لوبیای کنسرو شده پر از نمک
- – پنیر شور
- – آب نبات شیرین
- – نوشیدنی های گاز دار
- – نوشیدنی های انرژی زا
- – سس های طعم دار
- – پنیر پیتزا
- – گوشت قرمز
- – گوشت های فراوری شده(سوسیس و کالباس)
- – مشروبات الکلی
- – کره بادام زمینی
- – مصرف کافئین بیش از اندازه
- – غذاهای سرخ شده
- – پاپ کورن شور
- – شیر پر چرب
- – چیپس
- – شیرینی و شکلات
- – مصرف پوست مرغ
- – نمک و شکر
- – رب گوجه فرنگی کنسرو شده
- – ساندویچ و غذاهای فست فودی
- – کره، خامه
- – بستنی
- – مصرف روغن زیاد
- – پاستا و نودل
- – تخم مرغ
عدم مصرف خوراکی های بالا تا حد امکان و یا به حداقل رساندن آنها و ورزش کردن یکی از مهمترین کلید ها برای کاهش فشار خون می باشد.
اگر شما فشارخون بالایی دارید، پیاده روی و کار کردن نیز باعث افزایش اثربخشی داروهای فشار خون خواهد شد.
